Narcyzy

Przyszła wiosna, a wraz z nią pierwsze pogodne dni. Ciepły wiatr zaczął rozwiewać deszczowe chmury okrywające zimowe niebo… a w naszych ogrodach pierwsze oznaki budzących się do życia roślin.  

Na Wyspach zima trwa zdecydowanie krócej niż w Polsce i oficjalnie przyjście wiosny możemy świętować juz 1 lutego.  Zima w tym roku obeszła się z nami wyjątkowo łaskawie i bardzo wcześnie możemy zacząć się cieszyć kolorami jakie przynoszą ze sobą wiosenne kwiaty. Wśród tych wiosennych kwiatów na miano wyspiarskich ulubieńców zasługują niewątpliwie narcyzy.

Narcyzy (ang.daffodils) to wyjątkowo łatwe i niewymagające rośliny, dlatego są powszechnie stosowane w Anglii i Irlandii w nasadzeniach miejskich. ‘Dig a hole and drop them in’ to motto angielskich miłośników tych roślin. Zdanie to określa z grubsza nakład pracy, który musimy włożyć aby móc co wiosnę cieszyć oczy pięknymi kwiatami narcyzów. Zgodnie z tą zasadą, roślinę tą wykorzystuje się masowo, w każdym możliwym miejscu przestrzeni publicznej. Możemy spotkać się z całymi połaciami kwitnących, żółtych lub białych kwiatów wzdłuż dróg , na skwerach czy parkach. Jedynym problemem jaki stwarzają w przestrzeni  miejskiej to brak możliwości koszenie żółknących i zasychających liści narcyzów, które stanowią wątpliwej urody ozdobę. Niestety, jeśli chcemy aby nasze narcyzy rozrosły się w mały, a z biegiem czasu w większy kobierzec wiosennych kwiatów, musimy uzbroić się w cierpliwość. Usuwanie bądź koszenie liści, zanim same całkowicie pożółkną, spowoduje niewystarczające nagromadzenie ilości substancji odżywczej w cebulach, co wpłynie na jakość roślin i kwiatów w następnym roku. 

 

Już pod koniec sierpnia oraz we wrześniu możemy spotkać się z bogatą ofertą gatunków (w naturalnym środowisku występuje ich ponad 50) oraz odmian narcyzów (w uprawie jest ponad 10 tys.) do nabycia w sklepach ogrodniczych. Wrzesień i październik są najodpowiedniejszymi miesiącami na sadzenie cebulek w ogrodzie. Wybierając odpowiednią odmianę pamiętajmy aby dokładnie przeczytać opis na opakowaniu, bowiem rośliny mogą różnić się znacznie wysokością, wielkością kwiatów, a także terminem oraz długością kwitnienia. Sprawdzajmy również jakość cebul. Powinny być one twarde na całej powierzchni, bez widocznych śladów nalotu grzybów (ma on najczęściej kolor zielonawoszary). Cebulki narcyzów możemy również bez obaw kupować w późniejszych terminach. Przechowywane w suchym i chłodnym pomieszczeniu bądź sklepie długo zachowują dobrą jakość i możemy je nabyć również na początku stycznia na wyprzedaży (ceny niższe o minimum 75% ). Tak późno zakupione cebulki  wymagają niezwłocznego zasadzenia w gruncie (może to być kłopotliwe jeśli na zewnątrz jest mróz, wtedy mogą przyjść z pomocą donice). Należy pamiętać o tym, że im później sadzimy cebulki tym ich wzrost i rozwój będzie opóźniony w stosunku do sugerowanego terminu kwitnienia danej odmiany.

Jakie miejsce wybrać w ogrodzie aby zapewnić roślinom dobre warunki wzrostu i rozwoju? Pierwszym czynnikiem i według mnie najistotniejszym jest światło. Narcyzy uwielbiają jasne i słoneczne miejsca. Część odmian toleruje częściowe zacienienie. Pamiętajmy, że najczęściej kwitnienie narcyzów przypada na wczesną wiosnę, kiedy drzewa nie pokrywają się jeszcze liśćmi. Bez obaw możemy sadzić je pod drzewami, tak aby przez bezlistne gałęzie przenikało tyle światła słonecznego ile jest niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Drugim ważnym czynnikiem jest rodzaj gleby. Narcyzy preferują cięższe, bogatsze w substancje odżywcze gleby. Ważne jest, aby w okresie wegetacji utrzymywać stała wilgotność podłoża jednak tak aby woda nie zalewała cebulek przez dłuższy okres czasu.

 Narcyzy wymagają zasilenia nawozem wieloskładnikowym (polecam, tani i łatwo dostępny nawóz ‘Fish, Blood and Bone’, są też nawozy o spowolnionym działaniu takie jak ‘Miracle Gro Bulb Booster’ lub ‘Scotts Bulb Food’ ). Nawóz stosujemy jednorazowo, kiedy rośliny kończą kwitnienie.

Jeśli chcemy uprawiać narcyzy w donicach najlepiej będzie sięgnąć po ziemie ogrodniczą typu ‘John Innes no. 2’ jest to mieszanka iłu, torfu i drobnego żwirku, zawiera również niewielkie ilości nawozu oraz substancje absorbujące cząsteczki wody przez co dłużej utrzymuje wilgotność.

Narcyzy nie wymagają osłony przed mrozem na zimę (inaczej niż w Polsce). Nie jest również zalecane wykopywanie cebul co roku z ziemi po zakończeniu wegetacji. Szczęśliwie dla nas mogą one spokojnie pozostać w ziemi nawet na okres kilku lat i nie wpłynie to negatywnie na kondycje roślin w kolejnych sezonach. Jeśli rośliny rozrosną się zbyt mocno i chcielibyśmy je podzielić na mniejsze grupy możemy to robić nie częściej niż co 3-4 lata. Ciekawostką jest, że narcyzy inicjują rozwój kwiatów w cebuli juz w kwietniu i maju. U tulipanów czy hiacyntów zalążki paków kwiatowych w cebulach pojawiają się dopiero pod koniec lata w czasie przechowywania wykopanych cebulek. Zaleca się również usuwanie owocostanów z łodygi co ma sprzyjać poprawie jakości cebul. Jeśli nie możemy doczekać się aż liście pożółkną i zaschną późną wiosną możemy je skrócić o 1/3 długości będą wyglądały wtedy na zadbane a rabata na uporządkowaną.

Narcyz czy żonkil?

Często stosuje sie wymiennie te dwie nazwy co niestety nie jest poprawna forma. Narcyz to nazwa rodzaju w obręb, którego wchodzi kilkadziesiąt gatunków. Jednym z gatunków w rodzaju ‘Narcyz’ jest żonkil a jego pełna nazwa to Narcissus jonquilla, tak wiec, każdy żonkil jest narcyzem, ale nie każdy narcyz będzie żonkilem.

Najgroźniejsze choroby:

Zgnilizna podstawy cebuli (fuzarioza cebuli) chorobę tą powoduje grzyb Fusarium oxysporum f.sp. narcissi. Wiosną, zwłaszcza w okresie kwitnienia, można zaobserwować rośliny o zahamowanym wzroście i żółknących wierzchołkach liści. Pąki kwiatowe tkwią pomiędzy liśćmi i nie następuje ich wydłużanie. Wydobyte z ziemi cebule są miękkie a system korzeniowy jest słabo rozwinięty. Jeśli zaobserwujemy takie objawy na naszych narcyzach w okresie wegetacji należy usuwać i niszczyć porażone rośliny. Należy wykopać zakażone rośliny jak najszybciej z ziemi, najlepiej, zanim temperatura gleby przekroczy +15^oC, żeby ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenu na kolejne egzemplarze. Choroba ta występuje powszechnie na narcyzach zarówno w uprawie gruntowej jak i w donicach. Źródłem tego grzyba może być zakażone podłoże jak i zainfekowane cebule.

Szara pleśń powodowana jest przez grzyb Botrytis narcissicola, który może porażać liście, kwiaty i cebule. U porażonych roślin obserwujemy zbrązowiałe wierzchołki liści, które często są połączone razem, dając efekt sklejenia. Na porażonych tkankach, zwłaszcza tuż przy powierzchni ziemi możemy obserwować obfity szary nalot. Na kwiatach zazwyczaj występują brunatne, wodniste plamy. Szara pleśń jest często spotykaną chorobą najczęściej atakuje podatne odmiany jak ‘Tete-a tete’ czy ‘Jack Snipe’. Najczęściej źródłem infekcji jest zakażona gleba oraz porażone rośliny. Rośliny porażone tym patogenem usuwa się z uprawy razem z cebulami. Sposobem na zmniejszenie ryzyka zakażenia szarą pleśnią jest nie uprawianie narcyzów na glebach zbyt ciężkich oraz w miejscach mało przewiewnych.

Popularne odmiany:

·         JETFIRE- żółte płatki z pomarańczowym przykoronkiem. Kwitnie wczesna wiosną. Preferuje stanowiska w pełnym słońcu lub półcieniu. Wysokość do 35cm.

·         SENTINEL- białe płatki z różowo-pomarańczowym przykoronkiem. Kwitnie w połowie wiosny, Wymaga stanowiska w pełnym słońcu. Kwiaty wyrastają na wysokość do 40cm.

·         TAHITI- pełne kwiaty o żółtych płatkach z pomarańczowymi akcentami. Kwitnie w połowie wiosny. Wymaga stanowisk w pełnym słońcu. Wysokość do 40cm.

·         PETIT FOUR- odmiana o pełnych, kremowych kwiatach. Kwitnie późną wiosną. Toleruje półcień ale najlepiej rośnie w pełnym słońcu. Dorasta do 40cm wysokości.

·         BRIDAL CROWN- odmiana o pełnych, kremowych kwiatach z pomarańczowymi akcentami, silnie pachnąca. Kwiaty zebrane baldachowato po kilka na jednym pędzie. Rośliny sprawdzają się zarówno na słonecznych stanowiskach jak i w półcieniu. Dorastają do 30cm wysokości.

·         TETE-ATETE- bardzo popularna, miniaturowa odmiana, dorasta do 15cm wysokości. Ze względu na kompaktowy pokrój odmiana świetnie nadaje się do uprawy w donicach. Kwiaty są barwy żółtej, osadzone po kilka na jednym pędzie. Odmiana bardzo wczesna. Preferuje stanowiska słoneczne, toleruje półcień.

     

      Powodzenia!!!