Pierwsze wzmianki o uprawie cyklamenów pochodzą z XVII wieku z paryskiego ogrodu botanicznego. Od tego czasu bezustanne prace hodowlane, krzyżowanie i selekcja zaowocowały powstaniem wielu odmian.
Najpowszechniej spotykany w uprawie jest cyklamen perski (Cyclamen persicum). Liczne odmiany tej byliny są uprawiane jako rośliny doniczkowe, docenione zostały także przez florystów, którzy często wykorzystują je w swoich aranżacjach kwiatowych.
W ogrodach swoje miejsce znalazł Cyklamen neapolitański / bluszczolistny (Cyclamen hederifolium). Ta bulwiasta bylina z rodziny pierwiosnkowatych pochodzi z górzystych rejonów Morza Śródziemnego. Charakteryzuje się niskim wzrostem, nieprzekraczającym 10cm. Srebrne lub białe przebarwienia na ciemnozielonych liściach nadają im wygląd zbliżony do liści bluszczu- stąd nazwa.
Cyklameny poza dekoracyjnymi kwiatami to również delikatny zapach. Ta cecha kwiatów w ostatnich dziesięcioleciach przyciągnęła uwagę firm hodowlanych, które położyły duży nacisk na pozyskanie odmian o intensywniejszym zapachu. Zapach cyklamenów jest powszechnie wykorzystywany przez producentów perfum i możemy go znaleźć w produktach wielu marek.
Cyklameny jako rośliny ogrodowe zostały docenione w nieco cieplejszych rejonach Europy gdzie od sierpnia aż do lutego możemy je spotkać w niemal każdym ogrodzie.
Prym w uprawie tych kwiatów wiodą Niemcy a zaraz za nimi są Włosi, Francuzi i Holendrzy. Europejska produkcje cyklamenów szacowana jest na ponad 150 milionów roślin rocznie.
Zaledwie kilkanaście procent całkowitej produkcji stanowią odmiany miniaturowe, wykazujące większą mrozoodporność, idealnie nadających się do uprawy w ogrodzie.
Właśnie na te najmniejsze cyklameny powinniśmy zwrócić uwagę, kiedy poszukujemy roślin okrywowych lub planujemy jesienno-zimowe aranżacje kwiatowe skrzynek balkonowych, koszy wiszących czy doniczek na tarasach.
KIEDY KUPOWAĆ?
Cyklameny miniaturowe są dostępne w sprzedaży od początku sierpnia aż do początku marca.
Najlepszym okresem na zakup sadzonek są miesiące letnio-jesienne. Późniejsze terminy ze względu na intensywne opady deszczu i niską temperaturę nie sprzyjają dobremu ukorzenianiu roślin, co obniża ich mrozoodporność.
Nie polecam kupowania roślin cyklamenów z przecen. Szczególnie po okresie silniejszych mrozów, rośliny mogą być nieodwracalnie uszkodzone. Zanim wydamy pieniądze sprawdźmy dokładnie, co kupujemy. Bulwa powinna być twarda w dotyku, liście błyszczące a łodygi kwiatowe powinny wyrastać ponad liście. Ze względu na zwarty pokrój roślin, niewłaściwą ekspozycje na sklepowych pólkach i błędy w zabiegach pielęgnacyjnych, częstym problemem jest obecność szarej pleśni- rozchylmy liście i sprawdźmy czy nasza roślina nie jest zainfekowana. Jeśli liście i łodygi są pokryte szarym nalotem radzę sięgnąć po kolejną roślinę.
JAK I GDZIE SADZIĆ?
Cyklameny nie są wymagającymi roślinami, ale musimy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.
W warunkach naturalnych cyklameny występują na dość ciężkich (gliniastych) glebach, ubogich w próchnice. Uprawiając cyklameny w ogrodzie, zalecane jest, aby sadzić je w ziemi uniwersalnej (Multipurpose compost ok. €7 / 75l worek) lub substracie torfowym (Peat-moss €6 / 75l worek). Odczyn ziemi powinien być lekko kwaśny (pH 5,5-6,5).
Częstym problemem jest głębokość sadzenia roślin. Bulwy, z których wyrastają korzenie, liście i kwiaty powinny, w co najmniej 1/3 wysokości znajdować się ponad powierzchnią gleby. Jest to bardzo ważne, ponieważ zapobiega gniciu pąków kwiatowych oraz liściowych.
Gdy uprawiamy rośliny w gruncie ważne jest zabezpieczenie bulw przed silniejszymi mrozami i wiatrem. Polecam, w okresie późnojesiennym, podsypanie dolnych partii roślin korą sosnową (minichip bark ok. €8 / 75l worek).
Cyklameny najlepiej rosną w półcieniu. Świetnie sprawdzają się jako rośliny okrywowe pod drzewami i silniej rosnącymi krzewami.
Ze względu na gęste ulistnienie ważne jest sadzenie roślin z zachowaniem minimalnej odległości pomiędzy nimi tak, aby umożliwić swobodny przepływ powietrza pomiędzy roślinami. Zapewnienie roślinom optymalnej przestrzeni do wzrostu przyczynia się do poprawienia ich odporności na różne choroby grzybowe.
PIELĘGNACJA
Dbając o nasze cyklameny powinniśmy pamiętać o prawidłowym podlewaniu, jest to szczególnie ważne w okresie letnim i wczesnojesiennym. Najczęściej problem ten dotyczy roślin uprawiane w donicach czy skrzynkach balkonowych. Często obserwowanym objawem niedoboru wody jest nieprawidłowe wydłużanie szypułek kwiatowych i rozwijanie kwiatów ukrytych w liściach.
[W uprawie cyklamenów w domu podobny skutek obserwujemy przy zbyt wysokiej temperaturze w pomieszczeniu, powyżej 25oC]
W okresie późnojesiennym i zimowym, kiedy temperatura spada poniżej 10oC proces wydłużania szypułek kwiatowych jest znacznie opóźniony.
Temperatura poniżej 0oC uszkadza kwiaty i pąki znajdujące się ponad liśćmi. Temperatura poniżej -5oC uszkadza nadziemne części roślin. Długotrwałe działanie ujemnej temperatury poniżej -5oC i nieprawidłowe zabezpieczenie bulw powoduje trwałe uszkodzenie i zamieranie roślin. Przypominam, że rośliny uprawiane na zewnątrz, nie w gruncie, są dużo bardziej podatne na niekorzystne działanie warunków środowiska.
Optymalną temperaturą dla rozwoju kwiatów i długości kwitnienia jest 12-15oC.
Istotnym zabiegiem w pielęgnacji jest usuwanie przekwitłych kwiatów wraz z torebkami nasiennymi. Nie polecam używania do tego zabiegu nożyczek czy sekatora ani obrywania samych nasion z szypułek. Sprawdzoną metodą jest mocniejsze pociągnięcie za szypułkę kwiatową, która oderwie się przy podstawie. Usunięcie całej szypułki kwiatowej jest ważne szczególnie w okresie jesiennym i zimowym, ponieważ pozostawiona na roślinie zaczyna zagniwać i staje się idealną pożywką dla np. szarej pleśni.
Ważne w pielęgnacji cyklamenów jest prawidłowe nawożenie. Rośliny w okresie wzrostu (wiosna, lato) wykazują zwiększone zapotrzebowanie na azot i potas, stosunek NPK(azot-fosfor-potas) wynosi w tym okresie 5-1-10. W okresie kwitnienia (jesień, zima) zapotrzebowanie na składniki pokarmowe maleje a stosunek NPK wynosi 2,2-1-4,8.
W uprawie gruntowej najlepiej sprawdzają się nawozy o przedłużonym działaniu, które powinny być stosowane od marca do maja.
PROBLEMY W UPRAWIE CYKLAMENÓW
Szara pleśń- jest głównym problemem w uprawie cyklamenów. Atakuje najczęściej w okresie jesienno zimowym. Na liściach rosnących wewnątrz rośliny obserwujemy pojawianie się wodnistych plam, na których rozwija się czarny, pylący nalot. Silnie porażone rośliny zamierają. Rozwojowi patogenna sprzyja duże zagęszczenie roślin, niska temperatura i wysoka wilgotność. Duże znaczenie w uprawie amatorskiej maja zabiegi pielęgnacyjne. Usuwanie całych szypułek kwiatowych i martwych liści, bulwa korzeniowa częściowo wyniesiona ponad powierzchnię gleby sprzyjają mniejszej podatność na tą chorobę.
CYKLAMENY W DONICACH
Cyklameny pojawiają się w jesienno zimowych aranżacjach skrzynek balkonowych, donic na tarasach i w wiszących koszykach.
Idealnymi kompanami są wrzosy, bluszcz, skimią, kapusta ozdobna, bratki i fiołki. Ciekawie komponują się również z małymi iglakami czy trawami (np. z rodzaju Carex)
Cyklameny są dostępne w rożnych wersjach kolorystycznych i same oferują nam szeroki zakres możliwości w tworzeniu barwnych aranżacji.
Gorąco polecam cyklameny do Waszych ogrodów i życzę udanej uprawy!
Polecam linka: http://apps.rhs.org.uk/plantselector/plant?plantid=610
